piątek, 9 lipca 2021

Sto lat, sto lat (Χρόνια πολλά!) urodziny masz! γενέθλια έχεις

Sto lat, sto lat urodziny masz

Εκατό χρόνια (να ζήσεις) γενέθλια έχεις

Sto lat, sto lat, baw się z nami, baw

(Χρόνια πολλά) διασκέδασε μαζί μας

Sto lat, sto lat, cukierkowy świat

(Χρόνια πολλά) ζαχαρένιος κόσμος

Lody, balony, hurra!

παγωτά, μπαλόνια, γιούπι!


Dzisiaj twoje urodziny

Σήμερα τα γενέθλιά σου

Każdy już od rana wie

Καθένας ήδη απ' το πρωί το ξέρει

Kwiaty, ptaki i motyle

λουλούδια, πουλιά και πεταλούδες

One też szykują się

κι αυτά ετοιμάζονται


  (Sto lat, sto lat, 

urodziny masz...)


Wielki tort szykuje mama

Μεγάλη τούρτα ετοιμάζει η μαμά

DJ Miki gra od rana

Ο ντιτζέι Μίκυ παίζει απ' το πρωί

Tata dziś za ciebie sprząta

Ο Μπαμπάς σήμερα για σένα διαρμίζεται

Pies goni kota z bąblem

ο σκύλος κυνηγά γάτα με μπαλόνι

  

(Sto lat, sto lat, 

urodziny masz...)


Babcia, dziadek i sąsiadka

Η γιαγιά, ο παππούς και o γείτονας,

Pan dozorca, sprzedawczyni

ο κύριος επιστάτης, η πωλήτρια

koleżanki i koledzy wiedzą

οι φίλες και οι φίλοι ξέρουν

że to twoje urodziny

πως είναι τα γενέθλιά σου


  (Sto lat, sto lat 

urodziny masz...)


czwartek, 7 stycznia 2021

Jaśko (Γιαννάκος) + Maniusia (Μαιρούλα) = Love for ever!

 
σε πολωνικό χωριό 
μια γιαγιά αναπολεί
τα νιάτα της,
κρατώντας τη φωτογραφία 
του γάμου της

θυμάται που με λαχτάρα φώναζε:
Matko, matko! Jaśko idzie!
Μανούλα, μανούλα! ο Γιαννάκος έρχεται!

κατόπιν αναλαμβάνει το νεοπαραδοσιακό
25μελές συγκρότημα Rokiczanka (Ροκιτσάνκα)
(18 φωνές, 7 όργανα)
από το χωριό Ροκίτνο της νοτιανατολικής Πολωνίας
και θεατρικά τραγουδά 
το «W moim ogródecku - Στον κήπο μου»

~~~~~~~~~~~~~

W moim ogródecku rośnie różycka
Στον κήπο μου μεγαλώνει τριανταφυλλάκι

Napój mi Maniusiu mego kunicka
Πότισέ μου Μαιρούλα το αλογάκι μου

Nie chce, nie napoje, bo się kunia boje
Δεν θέλει, δεν ποτίζει, γιατί το άλογο φοβάται

Bo się kunia boje, bom jesce młoda
γιατί το άλογο φοβάται, αφού είναι νέα

~~
 
W moim ogródecku rośnie rozmaryn
Στον κήπο μου μεγαλώνει αρισμαρί

Powiedz mi Maniusiu, kto cie omanił?
Πες μου Μαιρούλα, ποιος σε πλάνεψε;

Jasieńkowe ocka, jasieńkowe ocka
Του Γιαννάκη τα ματάκια, του Γιαννάκη τα ματάκια

Bo się w mojem serdusku tak zakochały
την καρδούλα μου ξεμυαλίσανε   

 ~~

W moim ogródecku rośnie jagoda
Στον κήπο μου μεγαλώνει μύρτιλο

Powiedz mi Maniusiu, cyś była młoda?
Πες μου Μαιρούλα, υπήρξες ποτέ νέα;

Ja zem była młoda jak w boru jagoda
Υπήρξα νέα σαν να ήμουν στο δάσος μύρτιλο

Jak w boru jagoda, kochanecku mój
σαν να ήμουν στο δάσος μύρτιλο, αγαπητέ μου
 
(Ona była młoda, jak w boru jagoda
Υπήρξε νέα, σαν μύρτιλο στο δάσος

Jak w boru jagoda, kochanecku jej 
σαν μύρτιλο στο δάσος, αγαπητέ της)

 ~~~~

W moim ogródecku rośnie lilija
Στον κήπο μου μεγαλώνει κρίνος

Powiedz mi Maniusiu, czy będziesz moja
Πες μου Μαράκι, θα γίνεις δικιά μου

Skądże ja mam wiedzieć i tobie powiedzieć
Πώς να 'χω γνώση και πώς να σου πω

Skądże ja mam wiedzieć cy mnie mama da
Πώς να 'χω γνώση, αν η μάνα μου το επιτρέπει
 
(Skądże ma to wiedzieć i tobie powiedzieć
Πώς να 'χει γνώση και πώς να σου πει

Skądże ma to wiedzieć cy ją mama da
Πώς να 'χει γνώση, αν η μάνα της το επιτρέπει)

~~~~

Και αφού τα θυμάται όλα αυτά η γιαγιά,
σβήνει το κερί και κοιμάται

~~~~

Jasko, Jaś, Jasiek, Jasień
Janek, Janko,  > Jan (Γιάννης)

ονομαστική Maniusia
κλιτική Maniusiu
εδώ, στο ίδιο τραγούδι, τη λένε
Marysia, (Μαρέσσια) Marysiu (Μαρέσσιου)

το τραγούδι έχει ιδιωματισμούς

kunia = konia (άλογο)
kunicka = konik (αλογάκι)

αλλά δεν ξέρω, αν ήταν παραδοσιακό,
ή το φτιάξανε το 2011.
Στο google books
βρίσκω άλλους στίχους

W moim ogródecku zieleni się proso, 
Στο κήπο μου πρασινίζει το κεχρί,
Kup mi Jasiu butki 
Αγόρασέ μου Γιάννη παπούτσια
niech nie chodzę boso
μη μ' αφήνεις να περπατώ ξυπόλυτη

W moim ogródecku zakwitły goździki 
Στον κήπο μου ανθίσαν γαρύφαλα
Przyjedź Jasiu , przyjedź , napasies koniki
Έλα Γιάννη, έλα,  να ποτίσεις το αλογάκι

και εδώ άλλα λένε, πάλι μεταξύ Γιάννη και Μαρίας

(να βάλουμε για δείγμα και ένα κρητικό με θέμα τον κήπο,
όπου τραγουδούν Ψαρογιώργης και Σταυρακάκης

Tον έρωντα πρασσές πρασσές τον έχω φυτεμένο, 
έλα να κόψεις το κλαδί που σου 'χω μπολιασμένο. 
Τον έρωντα πρασσές πρασσές ποτίζω και κλαδεύω, 
έλα γιατι ε-ξεφούντωσε και δεν τονέ παλεύγω.)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Paulina Wasak λένε την κοπελιά,
εδώ σε ζωντανή εκτέλεση του τραγουδιού σε θέατρο

κι εδώ τραγουδά καθιστή σε δρόμο του Λούμπλιν,
πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας,
το τραγούδι Lipka (Φλαμουριά)

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Το συγκρότημα Ροκιτσάνκα δεν ανανέωσε μόνο 
το λαϊκό πολωνικό τραγούδι
(piosenka ludowa), 
αλλά χάρισαν μια παγκόσμια
χορευτική επιτυχία

αλλού το χορεύουν κυκλικά, παραδοσιακά

όπως ένα ΚΑΠΗ στην Ολλανδία

κι άλλού σε ζούμπα,
ένα χορό γυμναστηρίου

όπως σε Βέλγιο

και Ιρλανδία

για περισσότερα ψάξε
w moim ogródeczku + zumba,
ή σκέτο dance (πολωνικά taniec)


Κι όλα αυτά με αφορμή,
ένα βίντεο από το  56o γυμνάσιο Αμπελοκήπων Αθήνας,
https://youtu.be/L_EkIfBrMz8
όπου κάλεσαν τη μαθήτρια Βικτόρια Τφόρεκ
να πει μερικές λέξεις και φράσεις στα πολωνικά,
και έβαλε για μουσικό χαλί το «Β μόιμ ογκρουντέτσκου»,
και εκεί το πρωτάκουσα.

Ευχαριστώ για τη χαρά που πήρα! 💖😃

niedziela, 3 stycznia 2021

Lipka - Φλαμουριά

 
Z tamtej strony jeziora
Στην άλλη άκρη της λίμνης

Stoi lipka zielona
στέκει φλαμουριά πράσινη

𝄆 A na tej lipce, na tej zielonieńkiej
και σε αυτή τη φλαμουριά, σε αυτή την πρασινούλα

Trzej ptaszkowie śpiewają
τρία πουλάκια τραγουδούν 𝄇

 ~~

Nie byli to ptaszkowie
Δεν ήταν πουλάκια

Tylko trzej braciszkowie
μα τρία αδερφάκια

𝄆 Co się spierali o jedną dziewczynę
που μάλωναν για μία κοπέλα

Który ci ją dostanie
ποιο θα την πάρει 𝄇

 ~~

Jeden mówi: «Tyś moja»
o ένας λέει: «είσαι δικιά μου!»

Drugi mówi: «Jak Bóg da!»
ο άλλος: «Θεού θέλοντος!»

𝄆 A trzeci mówi: «Moja najmilejsza,
και ο τρίτος λέει: «Αγαπητή μου

Czemu Tyś mi taka smutna?
γιατί είσαι τόσο λυπημένη; 𝄇

 ~~

Jakże nie mam smutna być?
Πώς να μην είμαι λυπημένη

Za starego każą iść.
με γέρο πάνε να με παντρέψουν

Czasu niewiele
ο χρόνος είναι λίγος

𝄆Jeszcze dwie niedziele
σε δυο Κυριακές

mogę, miły, z Tobą być!
μπορώ, αγαπημένε, μαζί σου να είμαι!𝄇


______________________________________

....και τρέχει ο παπάς στο βίντεο να την παντρέψει :-)

με αφορμή το Γεωργιανό τρίφωνο «Τρίο Μάντιλι»

wtorek, 29 grudnia 2020

«♫ Στο λατ! στο λατ! - ♫ Χρόνια, χρόνια να ζήσεις εκατό!»

Μετάφραση του πολωνικού
γενεθλιοτράγουδου
στα ελληνικά, κατά λέξη,
και κατά ρυθμό.

♫ Sto lat, sto lat
Εκατό χρόνια, εκατό χρόνια
Niech żyje, żyje nam...
να μας ζήσει...
Jeszcze raz, jeszcze raz...
άλλη μια φορά

♫ Sto lat, sto lat
Niech żyje, żyje nam.
Sto lat, sto lat,
Niech żyje, żyje nam,
Jeszcze raz, jeszcze raz,
Niech żyje, żyje nam,
Niech żyje nam!

♫ Χρόνια, χρόνια
να ζήσεις εκατό,
κι όλοι, κι όλοι
να λένε σ' αγαπώ!

Αν μπορείς, αν μπορείς
φύσα τώρα τα κεριά,
τούρτωνε, τούρτωνε,
κέρνα όλα τα παιδιά!

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Περισσότερα στα Εργοτελέματα

Υποδοχή πρωτοετών σε πολωνικό αμφιθέατρο

 από τον Piotr Samuel Gospodarczyk, που συγκροτεί 

τη Σχολή Ρυθμού (Szkoła Rytmu) στο Βρότσλαβ (Wrocław)
και συνεργάζεται με την Κοινωνία και το Πανεπιστήμιο.



Φίλιμέ μου μουσομάγε
Mój drogi muzymagiku, 

έψαχνα καιρό να βρω
szukałem długo znaleźć

δροσερό, πολωνικό, 
świeży, polski

αεράκι ελευθερίας,
wiaterek wolności,

που μου περίγραφες,
które mi opisałeś,

και νομίζω κάτι βρήκα.
 i myślę, że coś znalazłem.

Έτσι με αυτό συνοδεύω
Więc z tym towarzyszę

τις γενέθλιες ευχές μου,
moje życzenia urodzinowe

ανακατεμένες με αναμνήσεις σου
wymieszane z twoimi wspomnieniami

από τα πολωνικά αμφιθέατρα.
 z polskich amfiteatrów

~~~~

Για τη βαθύπνοη γραμμή
za oddychającą linię basu

με κάτω πα σοπένινο
z dołem re chopinowskim,

που κράτησες προχτές
które trzymałeś przedwczoraj,

στον δρόμο των βημάτων μας,
na drodze naszych kroków,

οι αντιδεσμώτες πορευτές
my, antyfaszystowscy piechurzy,

Ευχαριστούμε Σε.
Dziękujęmy Ci

#Izydor

Πρωτοδημοσιεύτηκε στα Εργοτελέματα

Μαγικός ναός στη Χαϊνούφκα (ορθόδοξος)

 σαν δυο καπέλα μάγισσας ορθώνονται οι τρούλοι
και σκάφος το καμπαναριό για κάθε ερημοπούλι.

Μαγικές ευχές για αλλαγές και ανανέωση,
ξεκινώντας λ.χ. με έναν αντίστοιχης
αρχιτεκτονικής δημιουργίας ναό στην Ελλάδα


περισσότερα στα Εργοτελέματα

(Mury - Τείχη) του Γιάτσεκ Κατσμάρσκι (1980s)

 «τα λόγια δεν κατάλαβαν,
και τείχη ξαναχτίστηκαν»
Πολωνία 1980s (Λευκορωσία 2020)
τραγούδι του δρόμου, ταυτότητα της Πολωνικής Αλληλεγγύης,
κατά του καθεστώτος, αλλά και κατά του λαού, 
αν τυχόν δίχως παιδεία εξεγείρεται

On natchniony i młody był, ich nie policzyłby nikt
Αυτός εμπνευσμένος και νέος ήταν, αυτοί αμέτρητοι
On im dodawał pieśnią sił, śpiewał że blisko już świt.
Τους έδωσε με το τραγούδι του δύναμη, τραγουδούσε σχεδόν απ' το πρωί
Świec tysiące palili mu, znad głów podnosił się dym,
Κεριά χιλιάδες άναβαν για αυτόν, πάνω απ' τα κεφάλια τους ανέβαινε καπνός
Śpiewał, że czas by runął mur...
Τραγουδούσε πως καιρός είναι να πέσει το τείχος
Oni śpiewali wraz z nim:
Τραγουδούσαν μαζί του

Wyrwij murom zęby krat!
Βγάλε απ' τα τείχη τα δόντια τους, τα κάγκελα!
Zerwij kajdany, połam bat!
Σπάσε τις αλυσίδες, τσάκισε το μαστίγιο!
A mury runą, runą, runą
και τα τείχη θα πέσουν, θα πέσουν!
I pogrzebią stary świat!
και θα θάψουν τον παλιό κόσμο!

Wkrótce na pamięć znali pieśń i sama melodia bez słów
Σύντομα από μνήμης έμαθαν το τραγούδι μα μόνο τη μελωδία δίχως λέξεις
Niosła ze sobą starą treść, dreszcze na wskroś serc i głów.
έφερναν τα παλιά υλικά ανατριχίλες στις καρδιές και τα μυαλά
Śpiewali więc, klaskali w rytm, 
τραγουδούσαν λοιπόν, χειροκροτούσαν στον ρυθμό
jak wystrzał poklask ich brzmiał,
σαν πιστολιά το χειροκρότημά τους ακουγόταν
I ciążył łańcuch, zwlekał świt...
και βάραινε η αλυσίδα, καθυστερούσε η αυγή
On wciąż śpiewał i grał:
αυτός ακόμα τραγουδούσε και έπαιζε

Wyrwij murom zęby krat!
Βγάλε απ' τα τείχη τα δόντια τους, τα κάγκελα!
Zerwij kajdany, połam bat!
Σπάσε τις αλυσίδες, τσάκισε το μαστίγιο!
A mury runą, runą, runą
και τα τείχη θα πέσουν, θα πέσουν!
I pogrzebią stary świat!
και θα θάψουν τον παλιό κόσμο!

Aż zobaczyli ilu ich, poczuli siłę i czas,
μέχρι που είδαν πόσοι ήταν, ένιωσαν δύναμη και συγκυρία
I z pieśnią, że już blisko świt szli ulicami miast;
και με τραγούδι πως η αυγή είναι κοντά περπάτησαν στους δρόμους των πόλεων
Zwalali pomniki i rwali bruk - Ten z nami! Ten przeciw nam!
γκρέμισαν τα μνημεία και ξερίζωσαν το λιθόστρωτο - 
Ten z nami! Ten przeciw nam!
Αυτός είναι μαζί μας! Αυτός είναι εναντίον μας!
Kto sam ten nasz najgorszy wróg!
Όποιος είναι μόνος, αυτός και ο χειρότερος εχθρός μας!
A śpiewak także był sam.
Μα και ο τραγουδιστής επίσης ήταν μόνος.

Patrzył na równy tłumów marsz,
Βλέπει του σταθερού πλήθους την πορεία
Milczał wsłuchany w kroków huk,
Σιωπηλός ακούει των βημάτων τον θόρυβο
A mury rosły, rosły, rosły
και τα τείχη αυξήθηκαν, αυξήθηκαν
Łańcuch kołysał się u nóg...
η αλυσίδα σερνόταν στα πόδια

________________________________________________________

Γιάτσεκ Κατσμάρσκι (1957-2004) https://en.wikipedia.org/wiki/Jacek_Kaczmarski Πολωνός ποιητής εβραϊκής καταγωγής, μπροστάρης της Αλληλεγγύης, έγραψε το 1978 πολωνικούς στίχους με τον τίτλο Mury/Τείχη https://en.wikipedia.org/wiki/Mury_(song) πάνω στη μελωδία του αντιδικτατορικού τραγουδιού (L' Estaca, Το Παλούκι) https://lyricstranslate.com/en/lestaca-το-παλουκι.html του Καταλανού Λιουίς Λιακ το 1968.

Την ίδια χρονιά, το 1978, έγραψε και ο Πάνος Φαλάρας το τραγούδι «Τώρα-τώρα» που ερμήνευσε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου  https://ergotelemata.blogspot.com/2020/08/Moscow-1985-Estaca-in-Greek.html

Πάνω στους πολωνικούς στίχους, τα τείχη θα πέσουν, γράφτηκαν τα ρωσικά και λευκορωσικά τραγούδια που ακούγονται μαζικά τώρα στο κορύφωμα της αντιδικτατορικής πάλης απέναντι στον Λουκασένκο.

Το λευκορωσικό «Разбуры турмы муры, Γκρεμίστε της φυλακής τα τείχη» γράφτηκε το  2010 από τον Andrej Chadanowicz


Το ρωσικό «Стены Рухнут, Τα Τείχη θα πέσουν» το 2012 από τον Κιρίλ Μεντβέντεφ https://en.wikipedia.org/wiki/Kirill_Medvedev αρχικά για τη μπάντα Arkady Kots.



Πρωτοδημοσιεύτηκε στα Εργοτελέματα

Sto lat, sto lat (Χρόνια πολλά!) urodziny masz! γενέθλια έχεις

Sto lat, sto lat urodziny masz Εκατό χρόνια (να ζήσεις) γενέθλια έχεις Sto lat, sto lat, baw się z nami, baw (Χρόνια πολλά) διασκέδασε μαζί ...